Astigmatizma Nedir? Belirtileri?

    Astigmat, kornea veya göz merceği kavisinin normal şekilde olmamasının bulanık görmeye yol açtığı, yaygın bir göz kusurudur. Işık göze girdiği zaman anormal kavislenmeye bağlı olarak retinada doğru şekilde odaklanamaz ve net olmayan bir görüntü oluşur. Çocukları veya yetişkinleri etkileyebilir. Genellikle doğuştan mevcuttur ancak bir göz ameliyatından veya göz yaralanmasından sonra da gelişebilir. Kırma kusurları olarak bilinen bir grup görme sorunlarından biridir. Kırma kusurları, kornea veya göz merceği yüzeyinin pürüzsüz olmaması veya kavisinde anormallik olması durumlarında meydana gelir. Diğer kırılma kusurları miyop, hipermetrop ve yaşlanma ile ortaya çıkan presbiyopiyi içerir. Tedavide gözlük, kontakt lens kullanımı veya lazer ameliyatı tercih edilebilir.

Astigmat nedir? 

Astigmat, kornea adı verilen göz yüzeyinin ya da göz içinde bulunan göz merceğinin (lens) düzensiz kavislenmesine bağlı ortaya çıkan bir göz kusurudur. Kornea ya da lenste anormal kavislenme, ışığın retinada tam olarak odaklanamaması ve net olmayan bir görüntü vermesi ile sonuçlanır. Normal bir kornea ya da lens, top gibi orantılı bir yüzey eğriliğine sahiptir. Astigmatta ise bu yapıların yüzeyinde bir yumurtada olduğu gibi orantısız bir kavis bulunur.

Astigmat neden olur? 

Gözde gelen ışık ışınlarını kırarak retinada odaklayan ve görüntü elde edilmesini sağlayan kornea ve lens adı verilen iki eğimli yüzey bulunur. Kornea, gözlerin ön yüzeyini kaplayan şeffaf tabakadır. Lens ise gözün içinde bulunan, dışarıdan görünmeyen, incelip kalınlaşarak yakın ya da uzaktaki nesnelere odaklanmayı sağlayan şeffaf bir yapıdır. Göz kusuru olmayan bir gözde, lens ve kornea pürüzsüz bir top yüzeyi gibi eşit çapa sahip, yuvarlak bir eğriliğe sahiptir. Doğru eğriliği olan bir kornea ve lens (göz merceği), gözün arkasındaki retinada doğrudan ve keskin bir şekilde odaklanmış bir görüntü oluşturmak için gelen ışık ışınlarını kırar. Kornea veya lens çapları eşit olmayan, yumurta şeklinde kusurlu bir eğriliğe sahipse, ışık ışınları düzgün şekilde kırılmaz ve bulanık bir görüntü elde edilir. Kornea veya lensin bu şekilde bir tarafında diğerinden daha fazla eğriliğe sahip olmasına astigmat denir.

Korneada uygun olmayan kıvrımlar varsa kornea astigmatı, lenste uygunsuz kıvrımlar varsa ‌lentiküler astigmatından söz edilir. Her iki tür astigmat bulanık görmeye neden olabilir.  Bulanık görme, yatay, dikey veya çapraz gibi bir yönde daha fazla oluşabilir.

Astigmat doğumdan itibaren mevcut olabilir veya gözlerde yaralanma, hastalık veya ameliyattan sonra gelişebilir. Zayıf ışıkta okuma, televizyona çok yakın oturma veya şaşılık gibi faktörler astigmatın ilerlemesine neden olmaz. Erken doğmuş, prematüre bebeklerde, diğerlerine kıyasla astigmat daha sıktır. ‌Keratokonus adı verilen ve korneanın azar azar incelerek kubbeleşme yarattığı dejeneratif göz hastalığı astigmatın diğer bir nedenidir.

Astigmat belirtileri nelerdir? 

Astigmatta yaygın görülen belirtiler şunları içerir:

• Tüm mesafelerde bulanık veya bozuk görme
• Baş ağrısı
• Gözlerde aşırı kayma
• Gözün uzun süre odaklanmasını gerektiren aktivitelerde göz yorgunluğu (Çıktı veya ekran üzerinden uzun süre okuma yapma gibi)
• Geceleri sürüş zorluğu
• Ciddi vakalarda çift görme

Bu belirtilere sahip olan kişilerin mutlaka bir göz testi yaptırmasında fayda vardır.

Astigmat tipleri nelerdir? 

Astigmat gözde etkilenen yapıya göre iki gruba ayrılır. Kornea yüzeyindeki anormal kavislenme nedeniyle oluşursa korneal astigmat, göz merceğindeki problem nedeniyle oluşursa ‌lentiküler astigmat olarak isimlendirilir.  ‌Lentiküler astigmatı olan hastaların çoğunda kornea​​​​​ şekli normaldir.

Astigmat, eşlik eden diğer kırılma hatalarına göre de kategorize edilebilir.  span→ ‌Miyopik astigmat, astigmat ve uzağı net görememe sorunu olan ‌miyopinin birlikte görüldüğü göz kusurudur. Görüntü retinanın önünde odaklandığında meydana gelir. Hipermetrop astigmat ise yakının net görülemediği hipermetropi göz kusurunun astigmat ile birlikte görülmesiyle ortaya çıkar. Görüntü retinanın arkasında odaklandığında görülür.

Opt. Dilek SARVANLIOĞLU

MARKA ADASI OPTİK